Και αλληλένδετο. Ένα δίπτυχο που συμπορεύεται αιώνες με τα απαραίτητα, θεμελιώδη και πολυανθεκτικά στοιχεία που προσδίδουν σε κάθε διατροφή την ιδιαίτερη φυσιογνωμία της, καθιστώντας την οικεία, ασφαλή, γευστική και επιθυμητή. Μια συνθήκη, αυτή, που οι Αγγλοσάξονες ονομάζουν “flavor principles”, οι Γάλλοι “fonds de cuisine” και εμείς “πυρήνα της κουζίνας”.
Μια διατροφή, η δική μας, που εξελικτικά ταυτίστηκε με τη μεσογειακή καλούμενη, και αναπτύχθηκε, σε τόπο και χρόνο με απόλυτο σεβασμό προς το περιβάλλον. Με μια αρμονική λιτή και ιλαρή αυτάρκεια, που συνδέει καίρια τις δυο πτυχές του διπτύχου.
Advertisement
Είναι προφανές ότι, η ευκοσμία της ελληνικής φύσης υπαγόρευσε και στη μαγειρική ένα ύφος σύμφωνο με την ελληνοχριστιανική καταγωγή μας. Εξ αυτού, άλλωστε, προκύπτει και η απουσία περίτεχνων και εξεζητημένων παρασκευασμάτων, καθώς και η περιορισμένη χρήση μαγειρικών σκευών. Η γνωστή μαγειρική, της μιας κατσαρόλας.
Βεβαίως, η μεσογειακή δίαιτα δεν είναι μόνο το ευλογημένο λαδάκι και η ελληνική κουζίνα, που βασίζεται κυρίως πάνω σ’ αυτό. Είναι πάνω απ’ όλα οι καθαρές σκέψεις και το ελεύθερο πνεύμα που χάρισε η γη που ζούμε στους παππούδες μας και που το χαρίζει και σήμερα σε όσους εκλεκτούς μπορούν ακόμη να το αντιληφθούν.
Δυστυχώς, με την απομάκρυνσή μας από τα καθιερωμένα, όπως η θρησκευτική νηστεία, απωλέσαμε ένα μέρος από την γαστρονομική ταυτότητά μας: Η μαγειρική ευρηματικότητα και η αναζήτηση της ποικιλίας των υλικών και των εδεσμάτων θεωρήθηκαν περιττά. Οι πολύτιμες γαστρονομικές αρχές της εποχικότητας, της περιοδικότητας, της αναμονής και της παρατεταμένης επιθυμίας – τα χρονιάρικα πράγματα – αγνοήθηκαν. Επίσης, η σύνδεση των φαγητών με εξωτερικά περιστατικά, ευρύτερα κοινωνικά, με συμβολισμούς, με γιορτές και επετείους, χάριν των οποίων διευρύνοντο, τόσο οι γεύσεις, όσο και η κοινωνικότητα, ατόνησε παντελώς, με συνέπεια τα φαγητά να πάψουν να παραπέμπουν σε οτιδήποτε άλλο πέραν της υλικότητάς τους.
Όλα αυτά οδήγησαν τελικώς στη συρρίκνωση του εθνικού μας εδεσματολογίου. Εις πείσμα της διεθνούς αναγνώρισης της “μεσογειακής δίαιτας”, η οποία καλεί στην επιστροφή, “εν θριάμβω”, των οσπρίων, των λαχανικών, των λαδερών, των ψαρικών στο τραπέζι μας, εμείς μοιάζει να έχουμε “αποσκιρτήσει της πατρώας δόξης”.
Το επόμενο βήμα ήταν αναμενόμενο και δεν άργησε να πραγματοποιηθεί: Αναφερόμαστε στο αποτρόπαιο θέαμα των ανυποψίαστων μπριζολοφάγων τις ημέρες της Μεγάλης Εβδομάδας – κορυφαίο δείγμα, μεταξύ άλλων, γαστρονομικής αδικοπραγίας, αισθητικού βανδαλισμού και πολιτιστικής αφασίας.
Συμπέρασμα: Να νηστεύουμε συχνά, έστω και πότε πότε. Αν όχι ως πιστοί, τουλάχιστον ως εραστές ενός υγιεινού, καλομαγειρεμένου και γευστικού πιάτου φαγητού. Αν κρίνουμε από το πόσα χρόνια ζουν οι μοναχοί, ίσως πρέπει να αρχίσουμε να σκεφτόμαστε σοβαρά την “παραγγελία” της μοναστηριακής κουζίνας: “Φάε, νήστευε και ζήσε περισσότερο”.
Καλό υπόλοιπο Σαρακοστής.
Αναφορές: Αρχιμ. Θοσιθέου, Καλογηρική μαγειρική, Επτάλοφος
Χρίστος Ζουράρις- Δειπνοσοφιστής, Ίκαρος
Ματθαίος Μουντές, Ένας Αθωνίτης μοναχός τον 12ο αιώνα, Σχολή Μωραΐτη
* O κ. Κωστούλας είναι τέως γενικός διευθυντής εταιρειών του ευρύτερου χρηματοπιστωτικούτομέα.
E-mail: gcostoulas@gmail.com
Kythira Online