Τι γίνεται στο εσωτερικό της Ρωσίας σήμερα;

Μια προσπάθεια χαρτογράφησης της θέσης στην οποία έχει περιέλθει το Κρεμλίνο αλλά -κυρίως- οι Ρώσοι πολίτες | επιμέλεια: ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΑΘΗΝΑΚΗΣ

την Φεβ 1, 2023

Αυτό που κάνει «έξω» η Ρωσία το βλέπουμε καθαρά εδώ και σχεδόν έναν χρόνο. Την εισβολή στην Ουκρανία και τα αποτελέσματά της τα διαβάζουμε καθημερινά. Το ίδιο συμβαίνει και με τη διπλωματία της. Τώρα που απομονώνεται όλο και περισσότερο, αναζητεί νέους συμμάχους: στην Κίνα, στην Αφρική, στην ομάδα των BRICS. Αποκλεισμένη από το διεθνές οικονομικό σύστημα της Δύσης –κυρίως από τις εξαγωγές καύσιμης ύλης στην Ευρώπη– παλεύει να βρει από πού θα κρατηθεί, τώρα που η κλιματική κρίση αποδεικνύεται… σύμμαχος με τον «θερμό» χειμώνα στην Ευρώπη.

Τι γίνεται όμως στο εσωτερικό της χώρας αυτή τη στιγμή, την ώρα που το ΑΕΠ της μειώνεται –κατά 6% σύμφωνα με ορισμένες εκτιμήσεις–, η μεσαία τάξη βάλλεται, περίπου 500.000 άνθρωποι έχουν φύγει από τη χώρα και σημειώνεται μείωση στο δημογραφικό;

Μια οικονομία σε αποσταθεροποίηση

Η οικονομία υποχωρεί και αυτό έχει αρχίσει ήδη να γίνει αντιληπτό και στις στατιστικές και –κυρίως– στην καθημερινότητα των πολιτών. Οι κυρώσεις της Δύσης και ο ρωσικός εκβιασμός στις χώρες που αρνούνται να πληρώσουν το εξαγόμενο φυσικό αέριο σε ρούβλια, το κλείσιμο του αγωγού Yamal-Europe, η στροφή της Ευρώπης στο LNG και οι προβοκάτσιες στους αγωγούς Nord Stream μείωσαν, μεταξύ άλλων, το 2022 τις εξαγωγές ρωσικού φυσικού αερίου και έπληξαν τα έσοδα από το πετρέλαιο. Τα δύο ορυκτά καύσιμα αποτελούν το 45% των εξαγωγών της Ρωσίας κι αυτό έχει ήδη να προκαλεί τις πρώτες αναταράξεις το εσωτερικό της χώρας.

Εδώ και περίπου δύο μήνες, τα ρωσικά μέσα μιλούν για την υποχώρηση της αγοραστικής δύναμης των Ρώσων. Η κατανάλωση μειώνεται –πλην των… ταχυφαγείων–, καταστήματα παλεύουν να μείνουν ζωντανά, 200 εμπορικά κέντρα δηλώνουν πτώχευση και κατεβάζουν ρολά, οι Ρώσοι αναζητούν διέξοδο – ή έξοδο από τη χώρα. Το ρωσικό κράτος αναζητεί μέτρα ανακούφισης, τα οποία, προσωρινά πάντως, δίνουν ανάσες, αλλά δεν επαρκούν. Οι ρωσικές αρχές αποδίδουν τη μείωση της κατανάλωσης στην επιθυμία των Ρώσων να διατηρήσουν τις αποταμιεύσεις τους μαγειρεύοντας και διασκεδάζοντας στο σπίτι.

Ο πόλεμος, απ’ ό,τι φαίνεται, έχει προκαλέσει νέα κατηγοριοποίηση των ρωσικών επαρχιών, σύμφωνα με το GIS, κάτι που οφείλεται κυρίως στις κυρώσεις της Δύσης. Σε αυτή την κατηγοριοποίηση περιλαμβάνονται οι ρωσικές περιφέρειες των οποίων οι οικονομίες βασίζονται στην εξόρυξη και εξαγωγή φυσικών πόρων (πετρέλαιο, φυσικό αέριο, άνθρακας, μέταλλα και ξυλεία)· οι περιφέρειες όπου συγκεντρώνεται η μεταποιητική βιομηχανία· οι γεωργικές περιοχές του ρωσικού Νότου και οι πόλεις με περισσότερους από 1 εκατομμύριο κατοίκους.

Σύμφωνα με το ίδιο δημοσίευμα, η οικονομική πίεση σε κάθε κατηγορία περιφερειών είναι άνιση. Οι περιοχές που διατηρούν μια κάποια οικονομική ομαλότητα είναι εκείνες του Νότου, που βασίζονται κυρίως στην αγροτική οικονομία, άρα στην παγκόσμια τροφοδοσία, η οποία έχει ανάγκη τα σιτηρά της Ρωσίας αλλά και της Ουκρανίας. Στο ίδιο επίπεδο, σύμφωνα με αναλύσεις, παραμένουν και οι μεγάλες πόλεις, όπου ακόμη διαθέτουν σημαντικές βιομηχανικές εγκαταστάσεις.

Την ίδια στιγμή, η πίεση στη ρωσική οικονομία δεν δημιουργείται μόνον εξαιτίας της αναταραχής στις εξαγωγές της, αλλά και λόγω των μειωμένων πλέον εισαγωγών της, πάλι με υπεύθυνες τις δυτικές κυρώσεις. Οι Financial Times λένε ότι αναδεικνύεται μια σταθερή υποβάθμιση της παραγωγικής ικανότητας της Μόσχας, που οι οικονομολόγοι τόσο στη Ρωσία όσο και στη Δύση υποστηρίζουν ότι πηγαίνει τη χώρα δεκαετίες πίσω. Η Ρωσία προσπαθεί να λειτουργήσει μια σύγχρονη οικονομία χωρίς τη δυνατότητα εισαγωγής πολλών από τα εξαρτήματα, τις πρώτες ύλες και τις τεχνολογίες από τις οποίες εξαρτάται. Αναλύσεις και στατιστικές δείχνουν ότι οι εισαγωγές έχουν μειωθεί 20-25% και αυτό δεν είναι διόλου αμελητέο.

Ο αντίκτυπος, λέει το ίδιο δημοσίευμα, γίνεται αισθητός σε ολόκληρη την οικονομία – από τις τράπεζες που χρειάζονται servers για να διεκπεραιώσουν πληρωμές έως τις γεωργικές εταιρείες που δυσκολεύονται να προμηθευτούν ελαστικά για τα τρακτέρ τους και τις αεροπορικές εταιρείες που αδυνατούν να εξασφαλίσουν εξαρτήματα για την επισκευή των αεροπλάνων τους.

Ωστόσο, το ρωσικό ερευνητικό δίκτυο Important Stories αναφέρει, όπως διαβάζουμε στο Meduza –που δικαστήριο της Μόσχας μόλις την προηγούμενη εβδομάδα αποφάσισε να το κλείσει λόγω «απειλής για την ασφάλεια της Ρωσίας»–, ότι η Μόσχα βρίσκει «παραθυράκια». Για παράδειγμα, η Rostec, ένας ρωσικός κρατικός αμυντικός όμιλος, αγοράζει –μέσω εταιρειών στο Χονγκ Κονγκ και την Κίνα– εξαρτήματα ηλεκτρονικού πολέμου από τις ΗΠΑ, τα οποία στη συνέχεια χρησιμοποιεί εναντίον του ουκρανικού στρατού.

«Αν δούμε τη φαρμακοβιομηχανία, την παραγωγή χημικών, την κατασκευή μηχανημάτων, τα μέταλλα και την εξόρυξη, είναι δύσκολο να βρεθεί ένας κλάδος στη Ρωσία που να μην εξαρτάται από τις εισαγωγές τουλάχιστον κατά 50%», αναφέρει η Ελίνα Ριμπάκοβα από το Ινστιτούτο Διεθνούς Οικονομίας.

Ειδικά για τη φαρμακοβιομηχανία, ο Πούτιν προ ημερών δήλωσε σε τηλεοπτικό του μήνυμα ότι πράγματι «υπήρξε έλλειψη ορισμένων φαρμάκων, παρά το γεγονός ότι είδαμε την παραγωγή φαρμακευτικών προϊόντων τα (πρώτα) τρία τρίμηνα του περασμένου έτους να αυξάνεται κατά περίπου 22%. Το 60% των φαρμάκων που κυκλοφορούν στην αγορά είναι εγχώρια. Ωστόσο, έχει δημιουργηθεί έλλειμμα σε ορισμένα σκευάσματα και οι τιμές έχουν αυξηθεί».

Και δεν είναι μόνον αυτό: η Ρωσία, σύμφωνα με το Reuters, εισάγει επίσης μεγάλο μέρος του ιατρικού της εξοπλισμού, όπως βηματοδότες και συσκευές ακτινοθεραπείας, από την Ευρωπαϊκή Ένωση και τις Ηνωμένες Πολιτείες, και η εξάρτησή της είναι ιδιαίτερα έντονη για τα πιο πολύπλοκα και κρίσιμα μηχανήματα.

Οι Financial Times επικαλούνται τα –μάλλον απελπισμένα– λόγια ενός Ρώσου ολιγάρχη που έχει περιέλθει στη δυσμένεια των δυτικών κυρώσεων:

«Η ζωή θα γίνει πιο απλή, με λιγότερα χρήματα. Οι άνθρωποι θα αρκούνται με λιγότερα. Θα υπάρχει περισσότερο… χαρτί στο λουκάνικο», λέει αναφερόμενος σε παλαιότερο σκάνδαλο με υπολείμματα χαρτιού σε αντίστοιχα προϊόντα. «Θα είναι έτσι για τα επόμενα 15-20 χρόνια, εκτός εάν πεθάνει ο Βλαντιμίρ Πούτιν. Βασικά τίποτα δεν θα αλλάξει».

Το Business Insider και το Bloomberg Economics αναφέρουν μία δικλίδα ασφαλείας που κρατάει τον Ρώσο πρόεδρο σε μια κάποια… ψυχραιμία. Η Ρωσία έχει απόθεμα 45 δισ. δολαρίων σε κινεζικό γουάν που τη βοηθά να αντιμετωπίσει την τεράστια πτώση στα ενεργειακά της έσοδα. Η πώληση των αποθεμάτων της σε γουάν θα τη βοηθήσει να καλύψει τις ζημίες της για τα επόμενα τρία χρόνια, αν δεν ενταθούν οι δυτικές κυρώσεις. Το γουάν είναι το μόνο παγκόσμιο νόμισμα που μπορεί να χρησιμοποιήσει η Ρωσία στην αγορά συναλλάγματος, αφού η Δύση έκοψε την πρόσβαση σε αποθέματα δολαρίων και ευρώ.

Γυναίκα προσπαθεί να πουλήσει ένα πουλόβερ κοντά σε σταθμό του μετρό. (©AP Photo/Dmitri Lovetsky)

Μια κοινωνία αστυνομοκρατούμενη

Η έννοια της σταθερότητας της εποχής του Πούτιν, η οποία για πρώτη φορά άρχισε να αποσταθεροποιείται πριν από αρκετά χρόνια, έχει πλέον οριστικά καταρρεύσει. Για χρόνια, οι Ρώσοι αντάλλαζαν πρόθυμα τα δικαιώματα και τις ελευθερίες τους με σχετική οικονομική ευημερία και πολιτική σταθερότητα. Από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία κι εντεύθεν, ωστόσο, το ερώτημα στο μυαλό των περισσότερων Ρώσων είναι: Πόσο χειρότερο θα είναι το αύριο από το σήμερα;

Αυτά σημειώνει ο Αντρέι Πέρτσεφ στην ιστοσελίδα του Carnegie Endowment for International Peace.

Την περασμένη Τετάρτη, το Al Jazeera δημοσίευσε ένα… παράξενο ρεπορτάζ. Το βράδυ της 4ης Ιανουαρίου, σιδηροδρομικό τμήμα κατά μήκος του Υπερσιβηρικού στην περιοχή Κρασνογιάρσκ ανατινάχτηκε. Η σιδηροδρομική γραμμή χρησιμοποιείτο από τον ρωσικό στρατό για τη μεταφορά προμηθειών στην Ουκρανία. Την ευθύνη ανέλαβε η αναρχοκομμουνιστική οργάνωση ΒΟΑΚ, με βίντεο που ανήρτησε στο Telegram. Σύμφωνα με την ουκρανική υπηρεσία πληροφοριών, αυτό ήταν το έκτο αντίστοιχο περιστατικό το 2023, ενώ το 2022 είχε σημειωθεί 40 τέτοια περιστατικά, υποδηλώνοντας ότι η αντιπολεμική αντίσταση στη Ρωσία γίνεται όλο και πιο τολμηρή.

Το ανεξάρτητο Meduza κάνει λόγο για κοινωνική «παράνοια και παράλυση» εξαιτίας της τεράστιας διεύρυνσης του ελέγχου των πολιτών από τις ρωσικές αρχές κυρίως εξαιτίας του πολέμου. Το ρωσικό κράτος διατηρεί, αφενός, το μονοπώλιο της «αλήθειας» και, αφετέρου, διώκει άγρια όσους την αμφισβητούν.

Εκτός από το μονοπώλιο της «αλήθειας», οι ρωσικές αρχές έχουν ποινικοποιήσει την έκφραση προσωπικής γνώμης. Αυτό δεν είναι πρωτόγνωρο –η Ρωσία, σύμφωνα με αναλύσεις, κατέστη αστυνομοκρατούμενη χώρα ήδη από το 2012–, ωστόσο υπάρχουν διαφορές με το παρελθόν, σύμφωνα με Ρώσους ειδικούς και αναλυτές.

Στο παρελθόν, το δικαστικό σύστημα στόχευε τη ρητορική μίσους και εκφράσεις που θα μπορούσαν να ερμηνευτούν ως προσβολή ή παραβίαση της ανθρώπινης αξιοπρέπειας. Αυτό παρέμενε εντός των ορίων της ελευθερίας του λόγου, όπως λέει το Meduza. Το 2022 έδειξε, εκατοντάδες φορές, ότι ένα άτομο που λέει «κατά την προσωπική μου γνώμη, αυτός ο επιθετικός πόλεμος είναι αδικαιολόγητος και παράνομος» υπόκειται σε δίωξη για «δυσφήμηση του στρατού» σύμφωνα με άρθρο που ψηφίστηκε τον περασμένο Μάρτιο ως μέρος νομοθετικής δέσμης για την πολεμική λογοκρισία.

Πιο πρόσφατο παράδειγμα, η Ολέσια Κριβτσόβα. Σύμφωνα με το CNN, η 19χρονη από την περιοχή του Αρχαγγέλσκ της Ρωσίας πρέπει να φορά βραχιολάκι όσο βρίσκεται σε κατ’ οίκον περιορισμό, αφού κατηγορήθηκε για αναρτήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης που οι αρχές λένε ότι δυσφημούν τον ρωσικό στρατό και δικαιολογούν την τρομοκρατία.

Και σαν να μην έφτανε αυτό, Ρώσοι αξιωματούχοι την έχουν εντάξει στη λίστα των τρομοκρατών και των εξτρεμιστών, στο ίδιο επίπεδο με το ISIS, την Αλ Κάιντα και τους Ταλιμπάν, επειδή δημοσίευσε μια ιστορία στο Instagram σχετικά με την έκρηξη στη γέφυρα της Κριμαίας τον Οκτώβριο, η οποία επέκρινε επίσης τη Ρωσία για εισβολή στην Ουκρανία. Τώρα είναι αντιμέτωπη με τρία χρόνια φυλάκιση.

Από την άλλη, ο Βλαντιμίρ Πούτιν δεν τα έχει βάλει μόνο με τη «ναζιστική» Ουκρανία, αλλά και με το σύνολο των δυτικών αξιών. Μία από τις έννοιες, σύμφωνα με τον Αντρέι Πέρτσεφ του Carnegie Endowment for International Peace, που επέλεξε το Κρεμλίνο θέτει τη Ρωσία ως τη «σωστή» Ευρώπη· εκείνη που διατηρεί τις παραδοσιακές αξίες. Ο απόηχος αυτής της ιδέας εντοπίζεται στις πρόσφατες ομιλίες του Πούτιν, στις οποίες υπενθυμίζει ότι, εάν η Ευρώπη θέλει να διατηρήσει την ταυτότητά της, πρέπει να σταθεί στο πλάι της Ρωσίας. Στον υπόλοιπο κόσμο προσφέρει αντιαποικιακή ατζέντα: ο Πούτιν μιλά τώρα για τη Ρωσία ως ηγέτη των χωρών που έχουν καταπιεστεί από τη Δύση…

Μόλις πριν από λίγες ημέρες, ρωσικό δικαστήριο αποφάσισε το κλείσιμο της αρχαιότερης οργάνωσης ανθρωπίνων δικαιωμάτων της χώρας. Το Moscow Helsinki Group, που λειτουργεί από το 1976, θεωρήθηκε ότι δεν έχει καταθέσει τα σωστά έγγραφα στα μητρώα της χώρας. Η απόφαση έρχεται αφότου το υπουργείο Δικαιοσύνης υπέβαλε μήνυση για διάλυση της ομάδας τον Δεκέμβριο, υποστηρίζοντας ότι είχε εγγραφεί μόνο για την υπεράσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη Μόσχα και όχι σε άλλα μέρη της χώρας.

Την περασμένη Τετάρτη, δε, ο Βιάτσεσλαβ Βολόντιν, πρόεδρος της Δούμας, υποστήριξε πρόταση του ιδρυτή της ομάδας μισθοφόρων Wagner, Γεβγκένι Πριγκόζιν, να θεωρηθεί ποινικό αδίκημα η δημόσια κριτική στους μαχητές της ομάδας του ή η δημοσίευση αρνητικών αναφορών γι’ αυτούς, ζητώντας ποινές φυλάκισης έως και πέντε έτη για όποιον δυσφημεί τους άνδρες του. Και ο Βολοντίν διέταξε τους υφισταμένους του να διερευνήσουν επειγόντως τη δυνατότητα τροποποίησης του ποινικού κώδικα.

Πάλι την Τετάρτη, ο φυλακισμένος ηγέτης της ρωσικής αντιπολίτευσης οδηγήθηκε για 11η φορά στην απομόνωση. Ο Αλεξέι Ναβάλνι, διά της δικηγόρου του, είπε ότι αυτό συνέβη επειδή «παρουσιάστηκε εσφαλμένα» στους αξιωματούχους της φυλακής. «Προφανώς, στον Πούτιν δεν αρέσει η καμπάνια μας ούτε η υποψηφιότητα για Όσκαρ της ταινίας», είπε η Κίρα Γιαρμούς, αναφερόμενη στο αμερικανικής παραγωγής ντοκιμαντέρ «Navalny», το οποίο είναι υποψήφιο για Όσκαρ.

Ο Ναβάλνι, ωστόσο, έχει ακόμη πολλούς παράτολμους υποστηρικτές εντός της Ρωσίας – και φυσικά εκτός. Την περασμένη Τρίτη, υποστηρικτές του Ρώσου αντιφρονούντα έστησαν μία ρεπλίκα του κελιού του έξω από τη ρωσική πρεσβεία στο Βερολίνο. «Υπάρχει σχέση μεταξύ αυτού που συμβαίνει στον Αλεξέι Ναβάλνι και του πολέμου στην Ουκρανία», δήλωσε ο διοργανωτής Λεονίντ Βολκόφ στο Associated Press. Ο Βολκόφ είπε ότι η δηλητηρίαση του Ναβάλνι το 2020 και η επακόλουθη φυλάκισή του κατά την επιστροφή του από τη Γερμανία –που τώρα εκτίει ποινή εννέα ετών για απάτη– ήταν μέρος της καταστολής του Κρεμλίνου κατά της ρωσικής αντιπολίτευσης πριν εξαπολύσει την επίθεση στην Ουκρανία.

Οι υποστηρικτές του Αλεξέι Ναβάλνι δραστηριοποιούνται σε 60 διαφορετικά σημεία του κόσμου, σύμφωνα με τους Moscow Times, όπως φάνηκε στις οργανωμένες διαμαρτυρίες του περασμένου Σαββάτου. Αυτό ώθησε το Κρεμλίνο να αναλάβει δράση εναντίον των Ρώσων εμιγκρέδων: δήμευση περιουσιών και ακύρωση διαβατηρίων – το είχε κάνει και η Σοβιετική Ένωση αυτό εναντίον των αντιφρονούντων, όπως στην περίπτωση του Αλεξάντερ Σολζενίτσιν. Το μέτρο είναι σοβαρό για τους αυτοεξόριστους Ρώσους, καθώς εξακολουθούν να χρειάζονται έγγραφα στο εξωτερικό και το διαβατήριο είναι το μοναδικό τους αποδεικτικό, που θα τους βοηθήσει να ενταχθούν σε καθεστώς ασύλου.

Πολλοί από τους αυτοεξορίστους, μάλιστα, εξακολουθούν να εργάζονται εξ αποστάσεως για ρωσικές εταιρείες, πράγμα που σημαίνει ότι εξαρτώνται ακόμη από τους ρωσικούς κανόνες, κάτι που η Μόσχα θεωρεί αδυναμία που μπορεί να εκμεταλλευτεί.

Ταυτόχρονα, ο πρώην πρόεδρος Ντμίτρι Μεντβέντεφ, νυν αναπληρωτής επικεφαλής του Συμβουλίου Ασφαλείας, πήγε ένα βήμα παρακάτω. Πρότεινε τη χρήση «ταγμάτων θανάτου» εναντίον των Ρώσων που έχουν εγκαταλείψει τη χώρα, αλλά παραμένουν πολιτικά ενεργοί.

Αξίζει να υπενθυμίσουμε την ψήφιση νόμου το περασμένο καλοκαίρι που απαγορεύει την «προπαγάνδα μη παραδοσιακών σεξουαλικών σχέσεων» μεταξύ όλων των ηλικιακών ομάδων. Όποιος συλληφθεί να διαπράττει αυτό το «αδίκημα» του επιβάλλεται πρόστιμο έως και 400.000 ρούβλια (περίπου 5.500 ευρώ), με τα πρόστιμα να είναι πολύ υψηλότερα αν αφορούν οργανισμούς ή δημοσιογράφους. Κατά τη διάρκεια, μάλιστα, ομιλίας στο Κρεμλίνο επ’ ευκαιρία της παράνομης προσάρτησης τεσσάρων περιοχών της Ουκρανίας, ο πρόεδρος Πούτιν επιτέθηκε στη Δύση και τα δικαιώματα των ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων, αποκαλώντας τα «καθαρό σατανισμό».

©Shutterstock

«Διώξτε τον Πούτιν από την προεδρία»… ©Shutterstock

©Shutterstock

Οι νεκροί μισθοφόροι

Πριν από λίγες ημέρες, τα στοιχεια του νορβηγικού επιτελείου εθνικής άμυνας έκαναν λόγο για 180.000 νεκρούς Ρώσους στρατιώτες από αρχής του πολέμου στην Ουκρανία, που υπολογίζεται ότι έχει χάσει περί τους 100.000 μαχητές.

Από τους χιλιάδες νεκρούς Ρώσους, οι περίπου 4.000 ανήκουν στη Wagner, σύμφωνα με το υπουργείο Άμυνας των ΗΠΑ. Και αυτό έρχονται να επιβεβαιώσουν οι New York Times δημοσιεύοντας δορυφορικές φωτογραφίες που αποκαλύπτουν την επέκταση νεκροταφείου μισθοφόρων του Γεβγκένι Πριγκόζιν.

Η επέκταση συμπίπτει με την αιματηρή επίθεση από Ρώσους στρατιώτες και μισθοφόρους στην ανατολική Ουκρανία, λένε οι New York Times. Δορυφορική εικόνα που τραβήχτηκε στις 24 Ιανουαρίου δείχνει περίπου 170 τάφους σε μια περιοχή του νεκροταφείου που είναι γνωστό ότι φιλοξενεί μαχητές της Wagner, αριθμός που έχει αυξηθεί σε σχεδόν επτά φορές από αυτόν που παρατηρήθηκε στις δορυφορικές εικόνες μόλις πριν από δύο μήνες.

Η ύπαρξη των τάφων, κοντά στις βασικές εκπαιδευτικές εγκαταστάσεις της ομάδας στο νοτιοανατολικό χωριό Μόλκιν, δημοσιοποιήθηκε για πρώτη φορά τον Δεκέμβριο από τον Βιτάλι Βοτανόφσκι, ακτιβιστή και πρώην αξιωματικό της ρωσικής Πολεμικής Αεροπορίας, όπως αναφέρει η εφημερίδα.

Ο ίδιος δηλώνει ότι ενδέχεται να υπάρχουν ακόμα περισσότεροι νεκροί από αυτούς που διακρίνονται εύκολα στους τάφους. Σημείωσε ότι ντόπιοι τού είπαν ότι πολλοί μαχητές πιθανότατα είχαν αποτεφρωθεί.

Σε άλλο βίντεο, ο Πριγκόζιν επισκέφθηκε το παρεκκλήσι της Wagner, περίπου οκτώ μίλια από το νεκροταφείο. Τα πλάνα έδειχναν την εταιρεία μισθοφόρων να μιμείται τους τρόπους με τους οποίους ο επίσημος στρατός μιας χώρας μνημονεύει τους νεκρούς του πολέμου, με μεγάλα μνημεία και αγιογραφίες σε ιδιαίτερα περιποιημένους χώρους.

Επίσης, σύμφωνα με το ίδιο δημοσίευμα, υπάρχουν σειρές που περιέχουν χώρους όπου ενταφιάζονται τα λείψανα. Κάθε χώρος έχει έναν αριθμό αναγνώρισης και μία ένδειξη των παρασήμων του αποθανόντος.

Οι New York Times εντόπισαν 21 τέτοιους τοίχους συνολικά στο παρεκκλήσι, καθένας από τους οποίους περιείχε 42 χώρους, υποδηλώνοντας ότι εκατοντάδες νεκροί μαχητές της Wagner είτε ενταφιάζονται είτε, τουλάχιστον, μνημονεύονται στο παρεκκλήσι. Δεν είναι σαφές εάν όλοι αυτοί οι μαχητές σκοτώθηκαν στην Ουκρανία ή αλλού, αλλά το βίντεο εξακολουθεί να προσφέρει μια σπάνια ματιά στην κλίμακα των απωλειών της μισθοφορικής ομάδας του Γεβγκένι Πριγκόζιν.

Βαθαίνει η αδιαφάνεια

Η ρωσική Κάτω Βουλή ψήφισε μόλις πριν από λίγες ημέρες ένα νομοσχέδιο που αίρει την υποχρέωση των βουλευτών να δημοσιοποιούν τα «πόθεν έσχες» και τα περιουσιακά τους στοιχεία, όπως διαβάζουμε στον Guardian.

Σύμφωνα με δήλωση στον ιστότοπο της Δούμας, μετά την 1η Μαρτίου, οι διαθέσιμες στο κοινό πληροφορίες σχετικά με τις δηλώσεις εισοδήματος των Ρώσων βουλευτών δεν θα επιτρέπουν την ταυτοποίηση της δήλωσης με τον βουλευτή που την υπέβαλε, ενώ οι δηλώσεις θα αναρτώνται περιληπτικά σε σχέση με τη δήλωση στις φορολογικές αρχές.

Ο αθλητικός αποκλεισμός

Σε πρόσφατη συνεδρίασή της, η Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή ομόφωνα ανανέωσε τις κυρώσεις εναντίον Ρώσων αλλά και Λευκορώσων αθλητών, πλην των ανεξάρτητων που θέλουν να αγωνιστούν με την ολυμπιακή ομάδα.

Σύμφωνα με ανακοίνωση που δημοσιεύθηκε την Τετάρτη: Δεν διοργανώνονται ή υποστηρίζονται διεθνείς αθλητικές εκδηλώσεις στη Ρωσία ή τη Λευκορωσία. Καμία σημαία, ύμνος, χρώματα ή οποιαδήποτε άλλη ταυτότητα αυτών των χωρών δεν εμφανίζεται σε καμία αθλητική εκδήλωση ή συνάντηση. Κανένας αξιωματούχος της κυβέρνησης ή του κράτους της Ρωσίας και της Λευκορωσίας δεν πρέπει να προσκαλείται ή να διαπιστεύεται για οποιαδήποτε διεθνή αθλητική εκδήλωση ή συνάντηση.

Την περασμένη Τρίτη, οι ρωσικές αρχές έκαναν μία προσπάθεια προόδου στην αργή και δύσκολη επιστροφή της Ρωσίας στον διεθνή αθλητισμό εν μέσω του πολέμου στην Ουκρανία, συναντώντας αξιωματούχους της UEFA, όπως μεταδίδει το Associated Press. Ο δρόμος όμως μοιάζει μακρύς…

Οι ρωσικές ομάδες, υπενθυμίζεται, έχουν αποκλειστεί από τις διοργανώσεις της UEFA και της FIFA κατά τη διάρκεια του πολέμου στην Ουκρανία και προς το παρόν δεν υπάρχει πιθανότητα αναστολής των αποφάσεων που επικυρώθηκαν από το ανώτατο αθλητικό δικαστήριο.

Σε αυτό το πλαίσιο, εθνικές ομάδες, συμπεριλαμβανομένης της Πολωνίας, της Ελβετίας και της Αλβανίας, είχαν αρνηθεί εντός ημερών από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία τον περασμένο Φεβρουάριο να παίξουν τους προγραμματισμένους αγώνες τους εναντίον της Ρωσίας.

Πηγή Καθημερινή