Τι μαθαίνουμε από το Ισραήλ

Πριν από καμιά τριανταριά χρόνια ένας γνωστός επιχειρηματίας είπε σε συνέντευξη του ότι η Ελλάδα έχει ένα δρόμο να ακολουθήσει. Να βαδίσει στα χνάρια που αφήνει το Ισραήλ. Ηλιος, θάλασσα και υψηλή τεχνολογία. Δεν είναι τόσο παράλογο όσο ακούγεται. Περιγράφει το «Ελληνικό Ονειρο», κατά την εκδοχή του πολιτικού επιστήμονα Στάθη Καλύβα. Η Ελλάδα εξελίσσεται σε έναν τόπο που πουλάει ευτυχία και καλή ζωή προσελκύοντας ανθρώπους από όλον τον κόσμο. Και παράλληλα επενδύει στην καινοτομία και στην υψηλή τεχνολογία. Αξιοποιεί το κεφάλαιο της λαμπρής διασποράς, επαναπατρίζει επιστήμονες και δημιουργεί θερμοκοιτίδες καινοτόμου επιχειρηματικότητας. Καλό. Μόνο που, προς το παρόν, η Ελλάδα αξιοποιεί κονδύλια του Ταμείου Ανάπτυξης για να προσφέρει δωρεάν απογευματινά χειρουργεία. Και καυχιέται για αυτό.

Θα μπορούσαμε, στα αλήθεια, να μοιάσουμε στο Ισραήλ; Θα μείνουμε με την απορία. Ωστόσο πέρα από τα κοινά σημεία, που είναι ορατά με γυμνό μάτι, υπάρχει και κάτι ακόμα. Το Ισραήλ έχει μετατρέψει τις αμυντικές του ανάγκες σε τομέα από τον οποίο δημιουργούνται αναπτυξιακά ερείσματα. Ενας μεγάλος αριθμός εταιρειών δραστηριοποιείται στην αμυντική βιομηχανία αναπτύσσοντας προϊόντα και εφαρμογές που, στη συνέχεια, διοχετεύονται διεθνώς. Στη δική μας περίπτωση, η Αμυνα παραμένει ανοιχτή πληγή εθνικής αιμορραγίας με σχεδόν το σύνολο των διαθέσιμων πόρων να κατευθύνεται στο εξωτερικό. Το Ισραήλ έχει επενδύσει, φυσικά, στην εκπαίδευση, ενισχύοντας τις θετικές επιστήμες και είναι πάντα ελκυστικό και πρόθυμο για την προσέλκυση επιστημόνων της εβραϊκής διασποράς.

Advertisement

Εντάξει, η σύγκριση μας με το Ισραήλ ίσως είναι τραβηγμένη από τα μαλλιά. Το Ισραήλ είναι ένα κράτος με υπαρξιακή αγωνία από την πρώτη μέρα της δημιουργίας του. Ενας οργανισμός που οφείλει να παραμένει δυνατός και με τις κεραίες του έτοιμες. Αν ήταν άνθρωπος, θα κοιμόταν με τον συναγερμό ενεργοποιημένο, την πόρτα διπλοκλειδωμένη και ένα όπλο κάτω από το μαξιλάρι του. Ομως από την άλλη, τα κοινά χαρακτηριστικά που μοιραζόμαστε μαζί του σε κάνουν να αναρωτιέσαι για ποιο λόγο δεν θα μπορούσαμε και εμείς να καταγράφουμε αντίστοιχες επιδόσεις σε κάποιους τομείς. Να είναι, δηλαδή, η Ελλάδα μία χώρα που παράγει καινοτομία, εκπαιδεύει επιστημονικά μυαλά και προσελκύει ανθρώπους από όλον τον κόσμο που θα έρθουν να εργαστούν εδώ για τον ήλιο και την καλή ζωή. Είναι τόσο δύσκολο τελικά; Απ΄ότι φαίνεται, είναι, τελικά, πολύ δύσκολο.