Οι Ραπτομηχανές Singer στα Κύθηρα

Μέχρι τα μέσα του 19ου αιώνα τo ράψιμο γινόταν στο χέρι. Με τη βιο­μηχανική επανάσταση το 19ο αι., η ραπτομηχανή είναι μια από τις ση­μαντικότερες εφευρέσεις. Η πρώτη ραπτομηχανή σαν βιομηχανικό προϊ­όν κατασκευάστηκε στην Αμερική το 1850, αλλά δεν ήταν καθόλου πρακτική. Μέσα σε ελάχιστο χρόνο ο Αμερικανός εφευρέτης Ισαάκ Singer με ουσιώδεις αλλαγές και συ­μπληρώματα τελειοποίησε τη μηχα­νή και δημιούργησε τη μεγαλύτερη εταιρεία ραπτομηχανών, η οποία ξε­κίνησε από την Αμερική και κατέκτησε τον κόσμο. Σιγά σιγά δημιουργή- θηκαν διάφοροι τύποι ραπτομηχα­νών για να καλύψουν τις ανάγκες της βιομηχανίας και της βιοτεχνίας και από τις χειροκίνητες και ποδοκί­νητες φθάσαμε στις σημερινές ηλε­κτροκίνητες. Για την ιστορία να ανα­φέρομε ότι το 1870 η Singer έχει 30 ανταγωνιστές και ότι το 1884 το ά­γαλμα της ελευθερίας στην Αμερική κατασκευάσθηκε με βάση τη φυσιο­γνωμία της Isabella Singer. Το 2001 η Singer, η οποία εξακολουθεί να κα­τέχει ηγετική θέση στην εμπορία των ραπτομηχανών παγκοσμίως, γιόρτασε τα 150 χρόνια της.

Στα Κύθηρα η Singer ήρθε κατά τα τέλη του 19ου αι. Το 1894 ήρθε στα Κύθηρα ο Αγκόπ Bosnagean εμποροϋπάλληλος, κάτοικος Πειραιά, «….πληρεξούσιος αντιπρόσωπος του Ισιδώρου Φλέμιγγερ, διευθυντού του έν Άθήναις καταστήμα­τος ραπτομηχανών ύπό την έπωνυμίαν ° Ναΐδλίγγερ, πληρεξουσί­ου τούτου του Βερνάρδου Ροζενστάιν, ύπαλλήλου ύπηκόου Πρώσου, κατοίκου Κωνσταντινούπολης ένεργούντος και τούτου ώς πληρεξου­σίου τής έν Άμβούργω εδρευούσης έμπορικής εταιρίας υπό την έπωνυμίαν «Ναΐδλιγγερ..»[1]

Ο Αγκόπ Βοσναγεάν υπέγραψε συμβόλαιο στη Χώρα με τους εμπό­ρους Δημήτριο Οικονομάκο και Νι­κόλαο Α. Σκορδίλη καθώς και τον αργυραμοιβό Γεώργιο Δ.Μασσέλο, με το οποίο ο Αγκόπ αναθέτει στους Οικονομάκο και Σκορδίλη τη διαχεί­ριση και πώληση στα Κύθηρα ραπτο­μηχανών γνησίων Singer. Οι δύο έ­μποροι θα παραλαμβάνουν μέσω του Αγκόπ από τον κ. Ναΐδλιγγερ γνήσιες ραπτομηχανές Singer με τα εξαρτήματά τους και υπόσχονται ότι δεν θα συνεργασθούν με άλλη εται­ρεία. Επίσης υπόσχονται να τηρούν αυστηρά τις τιμές τις κανονισμένες από τη διεύθυνση των Αθηνών, η ο­ποία έχει και το δικαίωμα, όποτε κρίνει αναγκαίο, να ανεβάζει, ή να κα­τεβάζει τις τιμές. Οι πράκτορες μπο­ρούν να πωλούν τοις μετρητοις, ή με μηνιαίες δόσεις ή και εβδομαδιαίες με έναν εγγυητή (η singer είναι η πρώτη εταιρεία στον κόσμο που εισήγαγε προγράμματα πληρωμών με δόσεις). Κάθε καθυστέρηση χρημά­των προς την εταιρεία βαρύνει τους πράκτορες. Η προμήθεια των πρα­κτόρων ήταν 13%. Τα ταχυδρομικά, τα ναύλα των μηχανών με τα καΐκια, οι αχθοφόροι, οι δημοτικοί και λιμε­νικοί φόροι, τα τελωνειακά έξοδα βαρύνουν την εταιρεία. Ο τρίτος των συμβαλλομένων αναλαμβάνει εγγυητής, προς ασφάλειαν της εται­ρείας. Ο Αγκόπ αντιπροσώπευε την Εταιρεία στην Αίγινα, Πόρο, Ύδρα, Κύθηρα, Βάτικα, Μονεμβασία και Μολάους. Αυτός δημιουργούσε πρακτορεία, εύρισκε φερέγγυους πράκτορες και εξασφάλιζε τα συμ­φέροντα της εταιρείας.

‘Ετσι ξεκίνησε η αντιπροσωπεία της Singer στα Κύθηρα. Αργότερα ο γιος του Δημ. Οικονομάκου, Αντώ­νιος, διορίστηκε στη Singer στην Αθήνα και έγινε προσωπάρχης. Όταν πέθανε ο Δημ. Οικονομάκος, με τη φροντίδα του Αντώνη, ανέλα­βε την αντιπροσωπεία ο γαμβρός του Δημήτριος Μαργέτης. Η Singer για τη διάδοση των μηχανών της ορ­γάνωνε ταχύρρυθμες σχολές εκμαθήσεως και έστελνε στα Κύθηρα δα­σκάλα καθώς και τεχνικό της εται­ρείας. Στη δεκαετία του 30 ο Μιμίκος Μαργέτης φιλοξένησε τη σχολή στη σάλα του σπιτιού του και στη βεράντα, από όπου είναι και η φωτο­γραφία. Στη δεκαετία του 50 η σχο­λή στεγάστηκε για ένα διάστημα στο σημερινό κτίριο της Εθνικής Τραπέζης στη Χώρα. Κάποια περίο­δο στεγάστηκε και στην Πατρίκειο σχολή του Καραβά. Τότε δραστηριοποιήθηκε και ο γιος του Μιμίκου, Γιάννης Μαργέτης, συνταξιούχος δημοδιδάσκαλος. Αυτές οι σχολές μαθητείας είχαν εξαιρετικά αποτε­λέσματα. Πάρα πολλές κοπέλες έ­μαθαν κέντημα και απέκτησαν σαν πολύτιμο συμπλήρωμα της προίκας τους τις περιζήτητες μηχανές, που έρχονταν στα Κύθηρα με τα καΐκια της εποχής, του Καραντζή, του Καρασπύρου, του Μάκη του Βάρδα, του Ξηνταράκου κ.ά. Το μαγαζί του Μιμίκου διέθετε όλα τα αξεσουάρ της Singer, ψαλίδια, βελόνες, κλω­στές κ.ά. Μετά το Μιμίκο ανέλαβε α­ντιπρόσωπος ο Νικόλαος Φατσέας (Νικολομάραγκος)

Εκτός από τις μηχανές Singer σήμερα σε πάρα πολλά σπίτια των Κυθήρων υπάρχουν εξαιρετικές αντίκες ραπτομηχανές μάρκας KAISER, VESTA, ADLER και οι πα­σίγνωστες κομψές μηχανές ΟΛΓΑ, με την εικόνα της βασίλισσας Όλγας με παραδοσιακή φορεσιά. Κάποιες από αυτές τις έφερνε στα Κύθηρα ο Ιωάννης Χαρατζάς, ο ο­ποίος εκτός από αντιπρόσωπος ή­ταν και τεχνικός.

1.     Νοτάριος Γ. Λεβούνης, πράξη 487/8-5-1894

Δημοσιεύθηκε στην έντυπη έκδοση Φ. 231, Δεκέμβριος 2008