Νέες εταιρείες ύδρευσης, «καθαρές» από χρέη, μία σε κάθε νομό

Τη λειτουργία μιας εταιρείας ύδρευσης – αποχέτευσης ανά νομό, με τη συνένωση όλων των κατά τόπους σήμερα υφισταμένων, θα προβλέπει σχέδιο νόμου του υπουργείου Περιβάλλοντος. Περαιτέρω θα δοθούν κίνητρα ώστε να ενθαρρυνθούν οι συνενώσεις ακόμη και σε όμορους νομούς, δηλαδή να δημιουργηθούν μεγαλύτερα σχήματα. Οι νέες εταιρείες θα είναι «καθαρές» από χρέη, ενώ τα παλαιά χρέη θα αποπληρωθούν από τους δήμους σε δόσεις. Οι προτάσεις του υπουργείου, που παρουσιάστηκαν στην Κεντρική Ενωση Δήμων Ελλάδος (ΚΕΔΕ) το καλοκαίρι, θα συμπεριληφθούν σε σχέδιο νόμου, το οποίο προορίζεται να δοθεί σε διαβούλευση μέσα στο φθινόπωρο. Σύμφωνα με πληροφορίες, τα βασικά σημεία είναι τα ακόλουθα:

• Οι δημοτικές επιχειρήσεις ύδρευσης – αποχέτευσης (ΔΕΥΑ) θα συγχωνευθούν, ώστε να απομείνει μία ανά νομό. Το προσωπικό τους θα διατηρηθεί στο νέο σχήμα. Η νομική μορφή των εταιρειών δεν έχει ακόμη αποφασιστεί – το πιθανότερο είναι να πρόκειται για ανώνυμες εταιρείες, όπως η ΕΥΔΑΠ και η ΕΥΑΘ. Η τοπική αυτοδιοίκηση θα έχει συμμετοχή με εκπροσώπους της στον νέο φορέα (εξετάζεται το ενδεχόμενο αυτή η εκπροσώπηση να αναλογεί στον πληθυσμό του κάθε δήμου).

• Θα δοθούν κίνητρα για να συγχωνευθούν οι εταιρείες ύδρευσης όμορων νομών, δηλαδή να δημιουργηθούν μεγαλύτεροι σε εμβέλεια φορείς.

• Η συγχώνευση θα ισχύσει για όλες τις περιοχές εκτός από τα μικρά και μεσαία νησιά. Εκεί θα «επιστρατευθεί» η ΕΥΔΑΠ Νήσων, ένας συμβουλευτικός φορέας που ιδρύθηκε περίπου πριν από μία 15ετία και παραμένει σήμερα ανενεργός.

Η συγχώνευση των ΔΕΥΑ θα ισχύσει για όλες τις περιοχές εκτός από τα μικρά και μεσαία νησιά, όπου θα «επιστρατευθεί» η ΕΥΔΑΠ Νήσων, φορέας που σήμερα είναι ανενεργός.

• Οι νέες εταιρείες ύδρευσης – αποχέτευσης θα είναι ελεύθερες χρεών. Τα υφιστάμενα χρέη θα αποπληρωθούν από τους δήμους σε 30 άτοκες δόσεις, στην ονομαστική αξία που έχουν σήμερα.

• Η ΕΥΔΑΠ και η ΕΥΑΘ θα αναλάβουν την ύδρευση – αποχέτευση στο σύνολο της Περιφέρειας Αττικής και της περιφερειακής ενότητας Θεσσαλονίκης αντίστοιχα. Σήμερα, παρότι η χωρική αρμοδιότητα υπάρχει, τόσο στην Αττική όσο και στη Θεσσαλονίκη εξακολουθούν να υπάρχουν δήμοι οι οποίοι παίρνουν μεν νερό από την ΕΥΔΑΠ ή την ΕΥΑΘ, αλλά έχουν οι ίδιοι την ευθύνη του δικτύου ύδρευσης, τους ελέγχους στο νερό κ.λπ. Τις προηγούμενες δεκαετίες σταδιακά πολλοί δήμοι της Αττικής «παρέδωσαν τα κλειδιά» της ύδρευσης στην ΕΥΔΑΠ μετά από συμφωνία, με την οποία διευθετήθηκαν και τυχόν χρέη του δήμου προς την εταιρεία. Αξίζει πάντως να σημειωθεί ότι από τον Μάιο έχει προβλεφθεί (με τον ν. 5106) ότι η ΕΥΔΑΠ και η ΕΥΑΘ μπορούν, με εντολή του υπουργού Περιβάλλοντος, να αναλάβουν και τη λειτουργία και τη συντήρηση του δικτύου ομβρίων στις περιοχές ευθύνης τους. Σήμερα ο καθαρισμός των φρεατίων ανήκει ως αρμοδιότητα σε όποιον έχει την ευθύνη της αντίστοιχης οδού, δήμο ή περιφέρεια. Η απόφαση του υπουργού Περιβάλλοντος, για την ανάληψη της ευθύνης για τα όμβρια από τις δύο εταιρείες, δεν έχει ακόμη εκδοθεί, πιθανότατα λόγω της απροθυμίας των δύο εταιρειών να αναλάβουν αυτή τη δύσκολη αρμοδιότητα.

Για τη συγχώνευση των δημοτικών εταιρειών ύδρευσης προβλέφθηκε πριν από ένα χρόνο (με τον ν. 5037/23) ότι θα γνωμοδοτήσει η Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων (ΡΑΑΕΥ, πρώην ΡΑΕ). Ωστόσο, στον ίδιο νόμο προβλεπόταν ότι η ΡΑΑΕΥ θα αναλάβει τις νέες αρμοδιότητές της (ύδατα και απορρίμματα) μόλις εκδοθεί από το υπουργείο Περιβάλλοντος μια διαπιστωτική πράξη για τη συμπλήρωση του προσωπικού της, κάτι που δεν έχει έως τώρα συμβεί.